In Zoutkamp wordt al sinds jaar en dag Vlaggetjesdag gehouden. Met de Pinksterdagen ligt daar de hele vissersvloot ‘gepavoiseerd’ (met vlaggen versierd) voor een vlootschouw. Het is een van de weinige dagen dat alle schepen tezelfdertijd binnengaats zijn. Het feest heeft nog een extra dimensie gekregen omdat de Zoutkamper vloot na de afsluiting van de Lauwerszee (1969) als feitelijke thuishaven Lauwersoog heeft. Aan het mooiste schip wordt tijdens het evenement het predicaat Koninginneschip verleend. De schipper daarvan valt de eer te beurt de Garnalenkoningin van dat jaar en haar hofhouding op te halen.

De Garnalenkoningin moet voldoen aan een aantal eisen: ze moet in Zoutkamp geboren zijn of er wonen, tussen de 27 en 35 jaar oud zijn (maar daar wordt met enige souplesse mee omgegaan), affiniteit hebben met de visserij en tot slot niet verlegen en welbespraakt zijn. Dat laatste omdat ze bij terugkeer met het Koninginneschip een rede moet houden over de garnalenvangst in het afgelopen jaar. Ook blikt ze vooruit naar de toekomst.

De traditie bestaat al sinds 1959, toen – naar voorbeeld van Scheveningen – de eerste Vlaggetjesdag werd gehouden. Drijvende kracht achter het evenement was de Zoutkamper huisarts dr. K.H. Que. Alleen in de jaren 1977-1979 was er geen Garnalenkoningin. De festiviteiten waren indertijd op hun retour, maar werden weer nieuw leven ingeblazen door de in 1980 opgerichte Stichting Dorpsbelangen Zoutkamp.

Oorsprong in andere visserijfeesten

Vlaggetjesdag is een feest dat in veel vissersplaatsen wordt gevierd. Het is oorspronkelijk de opening van het nieuwe visserij seizoen. Op de dagen direct volgend op Pinksteren voeren de eerste schepen uit om te gaan vissen op haring. In navolging van de andere vissersplaatsen, met name Scheveningen, werd ook in Zoutkamp vlaggetjesdag geïntroduceerd op de zaterdag voor Pinksteren.

Tegenwoordig is níet het uitvaren voor de haringvangst, maar de komst van de Hollandse Nieuwe de reden om het Scheveningse havengebied en de enkele daar nog liggende schepen op te sieren. Het eerste vaatje nieuwe haring wordt op een van de dagen, voorafgaand aan Vlaggetjesdag, te Scheveningen bij opbod verkocht. De opbrengst gaat naar een goed doel. Voor wat betreft Scheveningen is Vlaggetjesdag een naoorlogs gegeven; ze is aan het begin van de jaren vijftig van de vorige eeuw ontstaan om aldus de verkoop van haring te stimuleren. Te Vlaardingen werd vooral de benaming Buisjesdag gehoord als synoniem van deze dag. Ze was, meer dan de Vlaggetjesdag te Scheveningen, van oudsher een traditie.

Te Scheveningen richtte men zich in de afgelopen jaren voor wat betreft de viering van Vlaggetjesdag – evenals vroeger – op de zaterdag vóór Pinksteren. Toen in 2006 bleek dat de haring op dit tijdstip nog niet voldoende vet was waardoor ze op dat moment niet kon worden aangevoerd, is men de keuze voor Vlaggetjesdag gaan verleggen naar een latere datum. Voor het eerst sinds de traditie van vlaggetjesdag werd vlaggetjesdag uitgesteld. Een en ander wordt jaarlijks bepaald door bij de haringvangst en haringhandel betrokken belanghebbenden. Ook enkele andere plaatsen in Nederland kennen een vorm van Vlaggetjesdag; echter is die van Zoutkamp de leukste!! ;-)

Op bovenstaande foto staat de initiatiefnemer dr. H.K. Qué van de vlaggetjesdagen.
Deze foto is genomen tijdens de eerste vlaggetjesdag op pinkstermaandag 18 mei 1959.

(Bron: Wikipedia)

https://www.levenderfgoedgroningen.nl/alle-verhalen/garnalenkoningin

https://www.deverhalenvangroningen.nl/alle-verhalen/zoutkamp-vissermannen-en-garnalenkoninginnen